Did you miss something? Keep Reading

Τρίτη 19 Ιουλίου 2016

Πρόταση Βιβλίου : Η κλέφτρα των βιβλίων



 


Το βιβλίο του Markus Zusak ,"Η κλέφτρα των βιβλίων", αποτελεί ένα σπουδαίο λογοτεχνικό έργο που σίγουρα πρέπει να διαβάσετε! Η υπόθεση θα σας συγκινήσει, τα πρόσωπα θα σας συναρπάσουν και η ιστορία της ανθρωπότητας θα σας ανατριχιάσει....
Λίγα λόγια για το βιβλίο 
Τι θα γινόταν αν έπρεπε να κρύψεις κάτι για να το σώσεις;
Όταν η νεαρή Λίζελ φτάνει στο σπίτι των θετών γονιών της, έχοντας χάσει την οικογένειά της, το μόνο που κρατάει στα χέρια της είναι το κλεμμένο εγχειρίδιο ενός νεκροθάφτη, το οποίο δεν μπορεί καν να διαβάσει, αφού δεν ξέρει γραφή και ανάγνωση. Αυτή θα είναι και η αρχή της καριέρας της ως… κλέφτρας. Η Λίζελ θα αρχίσει να κλέβει βιβλία - βιβλία που πετάνε οι ναζί στη φωτιά για να τα κάψουν, βιβλία από τη βιβλιοθήκη του δημάρχου, βιβλία που τη συντροφεύουν στις περιπέτειές της παρέα με το φίλο της, Ρούντι, στους δρόμους της πόλης, βιβλία που θα γεμίσουν τις ώρες του άλλου φίλου της, του κυνηγημένου Μαξ. Κι ενώ οι βόμβες των Συμμάχων πέφτουν συνεχώς και οι σειρήνες ουρλιάζουν, η Λίζελ μοιράζεται τα βιβλία της με τους γείτονές της στα καταφύγια και βρίσκει σ' αυτά παρηγοριά. Μέχρι που κάποια μέρα η σειρήνα θα αργήσει να σφυρίξει…
Μια αξέχαστη ιστορία για τη δύναμη της ανθρωπιάς, τις ανατροπές της ζωής, αλλά και για την αστείρευτη γοητεία των βιβλίων!

Περίληψη και σχολιασμός

Ένα μυθιστόρημα με ιδιαίτερη πρωτοτυπία τόσο στην τεχνική όσο και στο περιεχόμενο, αν και το χρονικό περιβάλλον (Γερμανία Β΄ Παγκόσμιος) το έχουμε βιώσει σε πλήθος άλλων βιβλίων.
Αφηγητής της ιστορίας είναι ο θάνατος, πράγμα που ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται από τις πρώτες κιόλας σελίδες. Μια ιδέα πρωτότυπη αλλά και συμβολική. Ποιος θα μπορούσε να είναι καταλληλότερος αφηγητής από τον πανεπόπτη θάνατο που εκείνη ειδικά την περίοδο ήταν πανταχού παρών, έβλεπε επομένως τα πάντα; Ως πρωτοπρόσωπος αφηγητής ο θάνατος παρακολουθεί τις τύχες των χαρακτήρων του βιβλίου, μας τις αφηγείται, συχνά παρεμβαίνει με σχόλια. Δεν είναι όμως ο φοβερός και τρομερός με το δρεπάνι στο χέρι, όπως συνήθως τον φαντάζονται οι άνθρωποι. Ο θάνατος του Ζούσακ είναι ευαίσθητος, λυπάται γι' αυτούς που αναγκάζεται να μεταφέρει, συχνά τους παίρνει με θλίψη στοργικά στην αγκαλιά του. Λέει μετά το βομβαρδισμό της Κολονίας: "Πεντακόσιες ψυχές. Άλλες τις κουβάλησα με τα χέρια μου, σαν να κουβαλούσα βαλίτσες. Άλλες τις κουβάλησα στον ώμο μου. Μόνο τα παιδιά κουβαλούσα στην αγκαλιά μου". Κι έρχεται μια στγμή, όταν πρόκειται να κουβαλήσει τον Ρούντι Στάινερ, το πιο προσφιλές του από τα πρόσωπα του έργου, που κι αυτός ακόμα ο θάνατος κλαίει. "Κάτι παθαίνω μ' αυτό το αγόρι. Κάθε φορά που το βλέπω. Είναι η μοναδική αρνητική επίδρασή του πάνω μου. Με κάνει και κλαίω".
Ο παντογνώστης θάνατος γνωρίζει και τα μέλλοντα (που κατά τον Καβάφη "γνωρίζουν οι θεοί"). Αυτή του η ιδιότητα συμβάλλει σε μια άλλη πρωτοτυπία του Ζούσακ. Συχνά η πρόβλεψη προτρέχει των γεγονότων, με άλλα λόγια προλέγει αυτά που πρόκειται να συμβούν, αόριστα και υπαινικτικά, όμως αυτό καθόλου δεν μειώνει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ίσα-ίσα το εντείνει, θέλεις να διαβάσεις παρακάτω, να δεις πώς θα οδηγηθούν τα πράγματα ως εκεί που με υπαινιγμούς ο συγγραφέας-θάνατος άφησε να διαφανούν.
Κεντρική ηρωίδα του βιβλίου είναι η Λίζελ Μέμινγκερ, ένα δεκάχρονο κορίτσι το 1939, όταν αρχίζει το έργο. Στο ταξίδι για το Μόλχινγκ, μια μικρή πόλη στα περίχωρα του Μονάχου, όπου πάει για να συναντήσει τους θετούς γονείς της, ο μικρός εξάχρονος αδελφός της πεθαίνει. Στο νεκροταφείο κλέβει το πρώτο της βιβλίο, "Το εγχειρίδιο του νεκροθάφτη", χωρίς να ξέρει ακόμη ανάγνωση. Είναι μια έμφυτη αγάπη για το βιβλίο, όχι μόνο ως περιεχόμενο, αλλά και για το βιβλίο ως αντικείμενο, μια αγάπη που θα τη συνοδεύει σ' ολόκληρη τη ζωή της, όταν η ίδια θα γράψει ένα βιβλίο.
Η μικρή Λίζελ, μόνη πια, καταλήγει στην φτωχική οικογένεια των Χούμπερμαν. Σύντομα ένας δυνατός συναισθηματικός δεσμός δημιουργείται με τους θετούς γονείς. Η μητέρα, η Ρόζα, είναι μια δυναμική, φαινομενικά σκληρή γυναίκα, που κρύβει την αγάπη και την ευαισθησία της κάτω από τις υβριστικές προσφωνήσεις. Ο πατέρας, ο Χανς, συνδέεται ιδιαίτερα με το κοριτσάκι και τα βράδια, όταν εκείνη ξυπνάει από εφιάλτες, κατεβαίνουν στο υπόγειο και της μαθαίνει ανάγνωση από το πρώτο της κλεμμένο βιβλίο.
Ακολουθούν σκηνές από την ήσυχη ακόμα ζωή στη μικρή πόλη, γνωριμία με άλλα παιδιά, στενή φιλία της Λίζελ με τον Ρούντι, αυτόν που θα γίνει αχώριστος σύντροφός της στις περιπέτειές της, ενώ η οργάνωση της Χιτλερικής Νεολαίας, ο φανατισμός και η σκληρότητα των μελών της μας εισάγει σταδιακά στο κλίμα της εποχής. Μιας εποχής που, μεταξύ άλλων, διακρίνεται και για τις πυρκαγιές της, όπου καίνε ό,τι θεωρείται εβραϊκό ή ανατρεπτικό στο ναζιστικό καθεστώς. Από μια τέτοια πυρκαγιά η μικρή Λίζελ σώζει και κλέβει, με κίνδυνο της ζωής της, ένα δεύτερο βιβλίο.
Η κλοπή των βιβλίων θα γίνει σχεδόν εθισμός, όταν, βοηθώντας τη μητέρα της που ξενοπλένει, η Λίζελ μεταφέρει τα πλυμένα και σιδερωμένα ρούχα στο σπίτι του δημάρχου κι εκεί βλέπει τη βιβλιοθήκη. Η έκπληξη και η χαρά της δεν περιγράφονται "Υπήρχαν βιβλία παντού! Ράφια φίσκα στα βιβλία στόλιζαν τους τοίχους από πάνω ως κάτω. Ήταν σχεδόν αδύνατο να ξεχωρίσεις το χρώμα των τοίχων. Υπήρχαν βιβλία όλων των ειδών και των μεγεθών, μαύρα, κόκκινα, γκρίζα, βιβλία σε όλες τις αποχρώσεις, με περίτεχνα γράμματα στις ράχες τους. Δεν είχε δει πιο όμορφο πράγμα στη ζωή της η Λίζελ Μέμινγκερ. (...) Διέτρεξε με την ανάστροφη του χεριού της το πρώτο ράφι σε όλο του το μήκος, ακούγοντας το σούρσιμο των χεριών της να γλιστράει στη ράχη κάθε βιβλίου σαν μουσικό όργανο. Χρησιμοποίησε και τα δυο της χέρια. Αγγίζοντας το ένα ράφι μετά το άλλο. Και ύστερα γέλασε. Η φωνή της ανέβηκε τσιριχτή στο λαιμό της, και όταν σταδιακά σταμάτησε να γελάει και στάθηκε στη μέση του δωματίου, πέρασε πολλά λεπτά κοιτάζοντας πότε τα ράφια και πότε τα δάχτυλά της".
Η κυρία δημάρχου, μια θλιμμένη γυναίκα που είχε χάσει το γιο της στον πόλεμο, αφήνει τη μικρή να κάθεται στη βιβλιοθήκη και να διαβάζει. Όμως ο πειρασμός είναι μεγάλος. Με τη βοήθεια του Ρούντι η Λίζελ αρχίζει να μπαίνει κρυφά από το ανοιχτό παράθυρο της βιβλιοθήκης και να κλέβει βιβλία (παράθυρο που θα αποδειχτεί πως ξεπίτηδες αφηνόταν ανοιχτό!).
Μια μέρα στο σπίτι των Χούμπερμαν φτάνει ο Μαξ Φάντεμπουργκ, κρατώντας για καμουφλάζ το Mein Kampf. Είναι Εβραίος, γιος ενός παλιού συμπολεμιστή του Χανς στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που είχε σώσει τότε τη ζωή του Χανς. Έτσι τώρα αυτός το ανταποδίδει κρύβοντας τον Μαξ. Τα βιβλία θα ενώσουν τη Λίζελ και με τον Μαξ, που θα μείνει για δυο χρόνια κρυμμένος στο υπόγειο.
Η αγάπη για τα βιβλία μπλέκεται μέσα στο μυθιστόρημα με την όλη ατμόσφαιρα της εποχής. Είναι ο πόλεμος, οι βομβαρδισμοί, είναι οι νέοι που χάνονται, είναι οι πατέρες που επιστρατεύονται, είναι η πείνα και οι διωγμοί των Εβραίων. Καθίσταται επομένως αφάνταστα δύσκολη η παρουσίαση ενός τέτοιου βιβλίου. Πώς να μιλήσεις για ένα βιβλίο, χωρίς να το προδώσεις, που πλάι στη φρίκη του πολέμου τοποθετεί την ευαισθησία του θανάτου; Που πλάι στην πείνα και τους βομβαρδισμούς βάζει την αγάπη για τα βιβλία; Που πλάι στη φιλοσοφική σκέψη ρίχνει όμορφες ποιητικές εικόνες;
Εν ολοίγοις είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο που χωρίς μεγαλόφωνα κηρύγματα υποβάλλει την αγάπη για τα βιβλία, την ειρήνη, τον άνθρωπο και την ανθρωπιά...

Η ταινία 
Εδω θα δείτε και το "trailer" της ταινίας η οποία κινηματογραφήθηκε βασισμένη στο βιβλίο. Προσωπικά, σας συμβουλεύω να διαβάσετε πρώτα το βιβλίο καθώς η μετάδοση του συναισθήματος διαφέρει κατά πολύ!

Το μυθιστόρημα με τη μεγάλη διεθνή επιτυχία «The Βook Τhief» του Μάρκους Ζούσακ  γνωρίζει μια διασκευή για τον κινηματογράφο από τον Μπράιαν Πέρσιβα.

Ο σκηνοθέτης φαίνεται να σεβάστηκε αρκετά στοιχεία του βιβλίου κατά την προσαρμογή του στη μεγάλη οθόνη. Όλο το φιλμικό κείμενο διαπνέεται από ένα μυθιστορηματικό ύφος ενισχυμένο από την παρουσία ενός πρωτότυπου «παντογνώστη» αφηγητή, ο οποίος εμπεριέχεται και στο βιβλίο.
Ο αφηγητής είναι ο Θάνατος. Μια επιλογή που δεν έγινε τυχαία αλλά εγγράφεται μέσα στο γενικότερο πνεύμα εκείνης της πολεμόχαρης χώρας και περιόδου, ο θάνατος απλώνει τη σκιά του παντού θυμίζοντας σε όλους τις τρομακτικές συνέπειες ενός πολέμου, όπου δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι.
Η μουσική συνοδεύει διακριτικά όλα τα παραπάνω και λειτουργεί μάλιστα αντιστικτικά, όταν οι ευγενικές νότες του Στράους εμπλέκονται με τα βουητά των βομβαρδισμών…
Στην παράταξη των εικόνων, ανάμεσα σε πολλές άλλες διακρίνονται εκείνες που δείχνουν το μικρό δρόμο όπου βρίσκεται το σπίτι της οικογένειας. Ο δρόμος παρουσιάζεται σε διαφορετικές στιγμές μέσα στην ταινία, υποδεικνύοντας την αλλαγή του καιρού, της μέρας ή και της ώρας και τονίζοντας την καθημερινότητα των προσώπων.
Οι ερμηνείες είναι αξιόλογες και συμπληρώνουν ένα κινηματογραφικό αφήγημα που τονίζει τις αρχές της φιλίας, της αλληλεγγύης, τη δύναμη των βιβλίων ενώ καταγγέλλει τη βαρβαρότητα του πολέμου. Παίζουν: Σόφι Νελίς, Τζέφρι Ρας, Έμιλι Γουότσον, Μπεν Σνέτζερ, Νίκο Λίρς.




 http://www.athinorama.gr/lmnts/articles/1002465/74.jpg

Σάββατο 16 Ιουλίου 2016

Εκπληκτικά επιτραπέζια παιχνίδια

Dixit
Το Dixit είναι το νέο "trend" στα επιτραπέζια παιχνίδια που απευθύνονται και στα δύο φύλα. Εγκεφαλικό αλλά όχι «ξερό» mind game, αρκετά «ευαίσθητο» για το συμπαθούν οι γυναίκες, αλλά όχι «γυναικείο» για να το αποφεύγουν οι άνδρες, το Dixit βασίζεται στις εντυπώσεις που σας προκαλούν οι εξαιρετικές εικόνες του. Η μηχανική του παιχνιδιού ως επιτραπέζιο δεν είναι κάτι σπουδαίο, αφού στηρίζεται περισσότερο σε όση διάθεση είναι οι παίκτες διατεθειμένοι να καταθέσουν στο τραπέζι: Ένας από τους παίκτες, ο αφηγητής, κοιτάζει κρυφά τις κάρτες του και προσπαθεί να αντιστοιχίσει σε μία από αυτές μια φράση, έναν ήχο, μια λέξη, μια χειρονομία ή τέλος πάντων… οτιδήποτε. Μετά ανακοινώνει μόνο την αντιστοίχιση αυτή και οι υπόλοιποι παίκτες προσπαθούν να μαντέψουν τη σωστή κάρτα. Αν ο αφηγητής το έκανε υπερβολικά εύκολο ή υπερβολικά δύσκολο… θα το πληρώσει- η χρυσή τομή είναι το ζητούμενο. Χαρακτηριστικό του Dixit είναι το καταπληκτικό του artwork που μεταφράζεται σε εξαίσιες εικόνες οι οποίες ίσως μπορεί να είναι λίγο «κουλτουριάρικες», αλλά είναι σε κάθε περίπτωση πανέμορφες. Ενδιαφέρον και εξαιρετικά δημοφιλές. Κυκλοφορεί από την Κάισσα στα ελληνικά (πράγμα που δεν σημαίνει τίποτα ιδιαίτερο πέρα από τη μετάφραση στους κανόνες, αφού όλο το παιχνίδι στηρίζεται σε εικόνες). Κυκλοφορεί στην τιμή των 21 ευρώ η επέκταση Dixit 2, με περισσότερες κάρτες.

Σχεδιαστής: Jean-Louis Roubira
Artwork: Marie Cardouat
Διάρκεια: 40 λεπτά
Παίκτες: 3-6




Ubongo
Το Ubongo είναι ένα παιχνίδια γρίφων. Γρίφων οπτικών και κυρίως γεωμετρικών που παραπέμπουν σε τεστ ευφυΐας. Είναι γρήγορο και το πολύ θετικό του σημείο είναι ότι παίζουν όλοι ταυτόχρονα ψάχνοντας να λύσουν το γρίφο ή- με άλλα λόγια- να ταιριάξουν ακριβώς διάφορα σχήματα στο πλαίσιο ενός άλλου σχήματος. Όποιος ταιριάξει τα μικρότερα σχήματα μεταξύ τους και ταυτόχρονα μέσα στο μεγάλο έχει λύσει τον πρώτο γρίφο. Το Ubongo είναι μια πολύ ωραία ιδέα για παιχνίδι που ακονίζει και το μυαλό. Έχει μόνο ένα ελάττωμα: Είναι ένα κλικ πιο δύσκολο από ό,τι θα ήθελε ο απλός παίκτης για να «κολλήσει» μαζί του. Ακόμα και το πρώτο από τα δύο επίπεδα δυσκολίας που το παιχνίδι περιλαμβάνει, πρέπει να είστε αρκετά φίλοι των γρίφων για να μην απογοητευτείτε με τις αρχικές σας επιδόσεις.
 Διάρκεια: 30-35 λεπτά
Παίκτες: 2-4 παίκτες

Άλυτοι μαθηματικοί γρίφοι

Άλυτοι μαθηματικοί γρίφοι: Ο ευρών αμοιφθήσεται
Απομένουν τουλάχιστον πέντε μεγάλα μαθηματικά προβλήματα, που ταλανίζουν τα μυαλά των μαθηματικών για περισσότερο από έναν αιώνα, και για τα οποία το περίφημο Ινστιτούτο Μαθηματικών Clay της Μασαχουσέτης έχει θεσπίσει έπαθλο ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Οπότε, ιδού πεδίο δόξης λαμπρόν.

Υπόθεση του Riemann Η υπόθεση που διατύπωσε το 1859 ο μαθηματικός Bemhard Riemann σχετίζεται με τη συστηματικότητα στην κατανομή των πρώτων αριθμών. Σημειώνεται ότι οι πρώτοι αριθμοί είναι αυτοί που διαιρούνται μόνο με τη μονάδα και τον εαυτό τους π.χ. 3, 5, 7, 11 κ.ο.κ. Η συχνότητα εμφάνισης των πρώτων αριθμών στην αριθμητική ακολουθία μειώνεται σταδιακά, αλλά έχει διαπιστωθεί συστηματικότητα στην εμφάνισή τους, με κάποιες παρεκκλίσεις. Ο μαθηματικός, με τη βοήθεια μιας συνάρτησης, που έγινε γνωστή ως η "Ζ συνάρτηση του Riemann", περιέγραψε ακριβώς αυτές τις παρεκκλίσεις. Ωστόσο, λείπει η τελική απόδειξη της θεωρίας του εδώ και 150 χρόνια.

Εικασία των Birch και Swinnerton – Dyer
Το 1965, οι δυο μαθηματικοί διατύπωσαν την εικασία ότι υπάρχει μια συνάρτηση, η L-συνάρτηση της ελλειπτικής καμπύλης, η οποία μπορεί να προσδιορίσει εάν υπάρχουν άπειρες ή πεπερασμένες λύσεις στις εξισώσεις τύπου ψ2=x2-x+1, στο πεδίο των ακέραιων αριθμών. Η απόδειξη της ως άνω εικασίας αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μαθηματικά προβλήματα της εποχής μας, με πολλαπλές εφαρμογές στον τομέα των ελλειπτικών καμπυλών.

Εικασία του Hodge
Η εικασία του σκοτσέζου μαθηματικού William Hodge, από το 1930, σχετίζεται με τη δυνατότητα γεωμετρικής εξήγησης πολύπλοκων σχημάτων που συναντώνται τόσο στην τρισδιάστατη αποτύπωση της πραγματικότητας, όσο και σε περισσότερες διαστάσεις. Ο Hodge ισχυρίστηκε ότι μπορούμε να προσεγγίσουμε το σχήμα ενός δεδομένου αντικειμένου, με την τεχνική της συγκόλλησης γεωμετρικών σχημάτων, σε μια θεωρία που, αν και δεν αποδείχθηκε εδώ και 80 χρόνια, βοήθησε ιδιαίτερα την τεχνολογική εξέλιξη στον τομέα του animation, όπου απαιτούνται πολύπλοκες γραφικές παραστάσεις.

Εξισώσεις Navier – Stokes
Οι δυο μαθηματικοί, με ένα σύνολο εξισώσεων που διατύπωσαν πριν από 150 χρόνια, αποπειράθηκαν να περιγράψουν την κίνηση των ρευστών, όπως είναι τα υγρά και τα αέρια. Σύμφωνα με αυτές, οι μεταβολές στην ορμή μιας απειροελάχιστης μονάδας ρευστού είναι το άθροισμα των δυνάμεων που δρουν μέσα σε αυτό. Εφαρμογές του πλέγματος εξισώσεων των δυο μαθηματικών βρίσκονται στην μετεωρολογία, την αστρονομία και τη φυσική.

Ωστόσο, παρά την χρήση εξελιγμένων υπολογιστών για τον υπολογισμό κινήσεων ρευστών σε φαινόμενα όπως το Ελ Νίνιο, οι προβλέψεις δεν είναι ακριβείς, καθώς υπάρχουν χιλιάδες παράμετροι που στρεβλώνουν την τελική κίνηση του ρευστού. Το ινστιτούτο Clay προσφέρει έπαθλο ενός εκατομμυρίου δολαρίων σε όποιον παρουσιάσει σοβαρή πρόοδο στις εξισώσεις αυτές.

Η θεωρία Yang – Mills
Πριν από 50 χρόνια, οι φυσικοί Chen Ning Yang και Robert Mills παρουσίασαν ένα πλαίσιο που περιγράφει τις κινήσεις των στοιχειωδών σωματιδίων, με τα οποία ασχολείται η κβαντική φυσική και η κβαντομηχανική. Ωστόσο, αν και η περιγραφή των αλληλεπιδράσεων των σωματιδίων έχει ελεγχθεί σε εργαστήρια και δείχνει ακριβής, το μαθηματικό υπόβαθρο είναι ακόμη ασαφές. Πιο συγκεκριμένα, μένει να αποδειχθεί ότι ακόμη και η πιο ελαφριά κατάσταση του σωματιδίου ενός κβαντικού πεδίου πρέπει να έχει αυστηρά θετική μάζα.

Πώς να σκέφτεστε «έξω από το κουτί»

Πώς να σκέφτεστε «έξω από το κουτί»

Το α, το β ή το γ; Την επόμενη φορά που θα σας θέσουν προ επιλογών, θυμηθείτε ότι η ζωή δεν είναι τηλεπαιχνίδι. Οι επιλογές δεν είναι μόνο 3 – υπάρχουν χιλιάδες. Αυτό τουλάχιστον προστάζει η δημιουργική σκέψη «outside the box». Εσείς πόσο έξω από το κουτί είστε;
Πώς να σκέφτεστε «έξω από το κουτί»


Όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος επέστρεψε στην Ευρώπη μετά την ανακάλυψη της Αμερικής, λέγεται ότι βρέθηκε σε ένα γεύμα, όπου πολλοί υποβίβασαν το κατόρθωμά του, επιχειρηματολογώντας πως δεν έκανε και τίποτα σπουδαίο, αφού «αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι θα βρει στεριά μετά τον ωκεανό». Ο Κολόμβος τότε τους έθεσε το εξής πρόβλημα: Πώς μπορείς να κάνεις ένα αυγό να σταθεί στη μύτη του; Κανείς από τους επικριτές του δεν μπόρεσε να βρει την απάντηση. Τότε ο Κολόμβος πήρε ένα βραστό αυγό, έσπασε την μύτη του και το στερέωσε στο τραπέζι. «Αρκεί να σκεφτεί κανείς», είπε με την σειρά του. Κι έτσι έχουμε την περίφημη λογοτεχνική παράδοση με το όνομα «αυγό του Κολόμβου». Ή ένα από τα πρώτα εύγλωττα δείγματα της περίφημης σκέψης «outside the box».

Τι σημαίνει να σκέφτεσαι «έξω από το κουτί»;
Σημαίνει να σκέφτεσαι διαφορετικά, αντισυμβατικά, από πολλές οπτικές γωνίες. Με άλλα λόγια, σε κάθε πρόβλημα ή ευκαιρία που σου παρουσιάζεται, να μην περιορίζεις τις επιλογές σου σε αυτές που σου επιβάλλουν οι καταστάσεις, αλλά να βλέπεις τις «εκτός κάδρου» δημιουργικές προοπτικές.

Ένα από τα πρώτα οπτικά ερεθίσματα που καθιέρωσαν την χρήση της φράσης είναι ο παρακάτω γρίφος που λέγεται ότι πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τους ιθύνοντες της Walt Disney για να ελέγξουν την φαντασία των εργαζομένων. Υπάρχουν λοιπόν 9 κουκίδες που σχηματίζουν ένα τετράγωνο. Το quiz καλεί τους λύτες να ενώσουν και τις 9 κουκίδες, τραβώντας το πολύ τέσσερις ευθείες γραμμές, χωρίς να σηκώσουν καθόλου την μύτη του μολυβιού και χωρίς να περάσουν πάνω από την ίδια κουκίδα περισσότερες από μία φορές. Μόνο όσοι σκέφτονται «έξω από το κουτί» και βλέπουν τις πιθανότητες έξω από το τετράγωνο μπορούν να λύσουν αυτό το quiz (για όσους βιάζονται, δείτε εδώ τη λύση). 

Η δημιουργική σκέψη φυσικά, δεν περίμενε την Walt Disney για να ανακαλύψει τις δυνατότητες που της ανοίγονταν – αλλιώς η ανθρωπότητα ίσως να ήταν πολύ διαφορετική σήμερα. Επειδή λοιπόν η Ιστορία, οι τέχνες και οι επιστήμες όχι μόνο είναι γεμάτες τέτοια παραδείγματα, αλλά κυρίως γεμάτες ενδιαφέροντα παραδείγματα, δεν χάνουμε την ευκαιρία να απαριθμήσουμε τα κυριότερα που μας έρχονται στο μυαλό.

- Κι όμως, κινείται: Αν ο Κοπέρνικος και ο Γαλιλαίος (και παλαιότερα ο Αρίσταρχος) είχαν περιορίσει τους ορίζοντες των μυαλών τους στους αυστηρούς κανόνες που έθεταν οι γνώσεις και οι προκαταλήψεις της εποχής, δεν θα σκέφτονταν καν ότι υπάρχει περίπτωση η Γη να μην είναι επίπεδη και ο Ήλιος να μην κινείται γύρω από εμάς. Η σύγχρονη Αστρονομία χρωστά πολλά στην ασυμβίβαστη σκέψη –ακόμη κι αν αυτό σημαίνει πως πρέπει να καταδικαστείς για τις απόψεις σου, όπως ο Γαλιλαίος.
- Μούχλα ή σωτηρία; Ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ ξεχνά να καθαρίσει το εργαστήριό του και πάνω στις καλλιέργειες μικροβίων του εμφανίζεται μια άγνωστη ουσία. Εκεί που όλοι οι υπόλοιποι θα έβλεπαν μούχλα και θα πετούσαν την δουλειά τους στα σκουπίδια, ο Σκωτσέζος επιστήμονας είδε την πενικιλίνη. Και εγένετο αντιβίωση.
- Slinky: Θυμάστε το πολύχρωμο παιχνίδι-ελατήριο που κατεβαίνει χοροπηδώντας τα σκαλιά και είχε στο δωμάτιο του κάθε παιδί που σεβόταν τον εαυτό του; Οι εφευρέτες του έκαναν πειράματα με ελατήρια στο εργαστήριο ώστε να κατασκευάσουν ένα γυροσκόπιο. Ωστόσο, οι «κεραίες» τους έπιασαν τις ψυχαγωγικές δυνατότητες του αντικειμένου, άφησαν κατά μέρους τα γυροσκόπια και το λάνσαραν ως παιχνίδι. Ίσως τα εγγόνια τους να τρώνε ακόμη από τα έσοδά τους.
- Χωρίς αναισθητικό: Ο αιθέρας, το υποξείδιο του αζώτου και άλλες ουσίες χρησιμοποιούνταν ως «ναρκωτικές ουσίες» για διασκέδαση στα «πάρτι» της εποχής. Στα μέσα του 19ου αιώνα, ο Αμερικανός οδοντίατρος William Morton είδε κάτι παραπάνω –και πολύ πιο χρήσιμο- σε αυτές τις ουσίες: Ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αναισθητικά στο χειρουργείο.

Δυνατότητες εντός και εκτός κουτιού
«Πιθανότατα προσεγγίζουμε τα όρια όλων όσων μπορούμε να γνωρίζουμε για την αστρονομία». Ο Simon Newcomb προέβλεψε με την παραπάνω φράση το 1888 ότι η γνώση για την επιστήμη που υπηρετούσε είχε εξαντληθεί. Ο «αιώνας του διαστήματος» όμως έμελλε να αρχίσει λίγο αργότερα. Προφανώς, ο Simon Newcomb δεν ξεμύτισε ποτέ από το κουτί του.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σκέψη «έξω από την πεπατημένη» βοήθησε στην πρόοδό μας. Στην τέχνη, οι δυνατότητες γίνονται απεριόριστες –οι αφηρημένοι κυβιστικοί πίνακες του Picasso θεωρήθηκαν μουτζούρες την εποχή του, αλλά στην ουσία έφερναν την ζωγραφική σε μια νέα εποχή. Στην διαφήμιση και στις δημόσιες σχέσεις, αυτός ο τρόπος σκέψης θεωρείται απαραίτητο προσόν για έναν επαγγελματία που θέλει να προσελκύσει την προσοχή του κόσμου. Αλλά ακόμη και στην ίδια μας την καθημερινότητα ή στη δουλειά μας, οι αντισυμβατικές ιδέες μπορούν να κάνουν την διαφορά.

Υπάρχει βέβαια και το «αλλά» της υπόθεσης. Η σκέψη «έξω από το κουτί» δεν γίνεται απαραίτητα πανάκεια, ούτε κάνει την συμβατική, «εντός κουτιού» σκέψη άχρηστη. Για να σκεφτεί κανείς έξω από το κουτί, πρέπει πρώτα να γνωρίζει τι περιέχει αυτό. Ο Picasso ήταν άριστος γνώστης των κανόνων της κλασικής ζωγραφικής και μπορούσε να ζωγραφίσει υπέροχους ρεαλιστικούς πίνακες. Οι avant-garde κινηματογραφιστές έχουν πλήρη επίγνωση της κλασικής θεωρίας της σκηνοθεσίας. Με άλλα λόγια, πρέπει να γνωρίζει κανείς τους κανόνες για να μπορέσει να τους σπάσει.
Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας βιβλίων περί του θέματος Malcolm Gladwell, απαιτείται τεράστια εξάσκηση για να βγεις από το κουτί. Χρειάζεσαι χρόνια ολόκληρα κατά τα οποία να μελετάς το κουτί και να παρατηρείς ανθρώπους να βάζουν πράγματα σε αυτό, και στην συνέχεια να σου έρθει μια ιδέα που σου φαίνεται πως ταιριάζει κοντά στο κουτί, αλλά όχι μέσα σ’ αυτό. «Αυτή η διαδικασία παίρνει περίπου 10.000 ώρες», υποστηρίζει ο Gladwell.

Από την άλλη, ο James Bandrowski, εκπαιδευτής, συγγραφέας και σύμβουλος εταιριών, ο οποίος ασχολήθηκε εκτενώς με το θέμα, αναφέρει ότι η σκέψη «εκτός κουτιού» μπορεί να είναι θετική αλλά και αρνητική, καθώς μερικές φορές… «καταστρέφουμε» το κουτί για να βγούμε από αυτό. Άλλωστε, λέει, «η εντός κουτιού σκέψη είναι ζωτικής σημασίας για τον επιτυχημένο ηγέτη και τον καινοτόμο, αφού η λήψη αποφάσεων, η ανάλυση στοιχείων και η εκτέλεση βασικών λειτουργιών πρέπει να λαμβάνουν χώρα μέσα στο κουτί». Το κλειδί είναι να αντιλαμβάνεσαι πότε πρέπει να σκέφτεσαι πάνω και πότε έξω από την πεπατημένη. Πότε πρέπει να απαντάς με μία από τις επιλογές στις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και πότε να σκέφτεσαι αν υπάρχουν και κάποιες «κρυμμένες».

Ώρα για εξάσκηση

Ωραία η θεωρία, αλλά από εδώ και κάτω περνάμε στην πράξη. Εσείς κατά πόσο μπορείτε να σκεφτείτε «outside the box»; Ακονίστε το μυαλό σας, την φαντασία και την δημιουργικότητά σας με τα παρακάτω (από απλοϊκά μέχρι πανέξυπνα) quiz, δείτε στην συνέχεια τις λύσεις και πείτε μας αν τα καταφέρατε, σχολιάζοντας στο κάτω μέρος του δημοσιεύματος.

1.Πρέπει να επιλέξεις να μπεις σε ένα από τα τρία παρακάτω δωμάτια: Στο πρώτο υπάρχει πυρκαγιά. Στο δεύτερο υπάρχουν τίγρεις που έχουν τρία χρόνια να φάνε. Στο τρίτο υπάρχουν δολοφόνοι με γεμάτα όπλα. Ποιο δωμάτιο επιλέγεις;
2.Αν ένα αεροπλάνο συντριβεί στα σύνορα Γερμανίας και Πολωνίας, πού θα θαφτούν οι επιζώντες;
3.Σε ποιο σπορ τα παπούτσια είναι φτιαγμένα από μέταλλο;
4.Η μαμά του Γιάννη έχει τέσσερα παιδιά. Τον έναν τον λένε Απρίλιο, τον δεύτερο Μάη, τον τρίτο Ιούνιο. Πώς λένε το τέταρτο παιδί;
5.Είναι νόμιμο ένας άνδρας να παντρευτεί την αδελφή της χήρας του;
6.Είσαι μόνος σε ένα εγκαταλελειμμένο σκοτεινό σπίτι στην ερημιά, όπου έχεις μία λάμπα πετρελαίου, ένα κερί, ξύλα για φωτιά και έχεις μόνο ένα σπίρτο. Τι από τα παραπάνω θα άναβες πρώτα;
7.Διαίρεσε το 40 με το ½ και πρόσθεσε 10. Ποιο είναι το αποτέλεσμα;
8.Έχω πέντε μήλα και παίρνω τα τρία. Πόσα μήλα έχω;
9.Πόσα ζώα από κάθε είδος πήρε μαζί του ο Μωυσής στην Κιβωτό;
10.Αν οδηγείς ένα λεωφορείο που ξεκινά από την Αθήνα με 35 επιβάτες, κατέβουν 6 και ανέβουν 2 στη Λαμία, πάρετε άλλους 9 από τη Λάρισα, αφήσετε 3 στην Κατερίνη και στην συνέχεια φτάσετε στην Θεσσαλονίκη μετά από 40 λεπτά, ποιο είναι το όνομα του οδηγού;
11. Είναι μια κρύα χειμωνιάτικη νύχτα, φυσάει πολύ και έχει δυνατή καταιγίδα. Εσύ οδηγείς ένα διθέσιο αυτοκίνητο και κάπου στην ερημιά περνάς μπροστά από μια στάση. Εκεί βλέπεις ότι περιμένουν το λεωφορείο τρεις άνθρωποι: Μία ηλικιωμένη γυναίκα που φαίνεται να είναι ετοιμοθάνατη, ένας κολλητός φίλος που σου είχε σώσει τη ζωή παλιά και ο άντρας ή η γυναίκα των ονείρων σου. Το αυτοκίνητο σου, μην ξεχνάς, είναι διθέσιο και πρέπει να επιλέξεις ποιον θα πάρεις. Τι θα κάνεις;

Οι λύσεις 1. Το δεύτερο. Τίγρεις που έχουν να φάνε τρία χρόνια, είναι νεκρές.
2.Δεν θα θαφτούν, είναι επιζώντες.
3.Στην ιππασία.
4.Γιάννη
5.Όχι, είναι νεκρός.
6.Το σπίρτο
7.90 (διαιρούμε με το ½ και όχι με το 2)
8. Τρία
9.Κανένα. Την Κιβωτό την έχτισε ο Νώε.
10. Εσύ είσαι ο οδηγός.
11.Θα δώσεις τα κλειδιά του αυτοκινήτου στον γιατρό για να οδηγήσει την ηλικιωμένη στο νοσοκομείο και εσύ θα περιμένεις στην στάση το λεωφορείο με την γυναίκα της ζωής σου. Αυτό τουλάχιστον απάντησε ο υποψήφιος μιας σημαντικής θέσης, κατά την συνέντευξη του οποίου η εταιρία του έθεσε το παραπάνω ερώτημα.
Εξασκηθείτε περισσότερο στην δημιουργική σκέψη (το lateral thinking όπως το αποκαλούν οι Αμερικανοί) με ένα 40λεπτο τεστ εδώ και με έξυπνα οπτικά quiz (που απαιτούν γνώσεις αγγλικών) εδώ

9 πράγματα που δεν ξέρατε για... το μυαλό σας

Έχετε ακούσει διάφορα παράδοξα, όπως ότι χρησιμοποιούμε μόνο το 10%, ή ότι οι αισθητήρες του πόνου σε κάποια άτομα είναι χαλασμένοι. Ξέρατε, όμως, ότι η μνήμη μπορεί να ανασύρει γεγονότα που στην πραγματικότητα δε συνέβησαν; Το ανθρώπινο μυαλό δε σταματά να μας εκπλήσσει.
9 πράγματα που δεν ξέρατε για... το μυαλό σας
Ξέρετε ότι το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει τη λογική και το δεξί τα συναισθήματα, έχετε ακούσει και ότι το αχρησιμοποίητο 90% αν βρίσκαμε τρόπο να το αξιοποιήσουμε θα μπορούσε να κουνήσει γαλαξίες… Υπάρχουν, όμως, πολλά πράγματα για τη λειτουργία του ανθρώπινου μυαλού που δε γνωρίζατε –και μάλλον πολλά ακόμα που δε θα σας τα πούμε εμείς, αλλά κάποιοι κύριοι με λευκές ρόμπες και γκριζωπά μαλλιά που θα έχουν αφιερώσει τις ζωές τους στην πλέον αχαρτογράφητη περιοχή του ανθρώπινου σώματος σε περίπου πενήντα χρόνια από τώρα. Μέχρι τότε, απολαύστε εννέα… αλήθειες του μυαλού που μπορεί να σας φανούν χρήσιμες.

Η βραχυπρόθεσμη μνήμη μπορεί να συγκρατήσει μέχρι 7 στοιχεία
Το ανθρώπινο μυαλό έχει τρεις τύπους μνήμης: την αισθητήρια, τη μακροπρόθεσμη και τη βραχυπρόθεσμη. Η μακροπρόθεσμη είναι κάτι σαν το σκληρό δίσκο του υπολογιστή, οπότε αντίστοιχα η βραχυπρόθεσμη θα ήταν, σε όρους πληροφορικής, η μνήμη RAM. Αυτή η μνήμη μπορεί να συγκρατήσει μόνο από πέντε έως εννέα (επτά κατά μέσο όρο) στοιχεία κάθε φορά. Για να ανασύρει περισσότερα, το μυαλό πρέπει είτε να τα έχει μεταφέρει στη μακροπρόθεσμη μνήμη, είτε να τα ομαδοποιήσει ώστε να μην υπερβαίνουν το συγκεκριμένο αριθμό. Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι αριθμοί τηλεφώνων, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, είναι επταψήφιοι.

Η μακροπρόθεσμη μνήμη δε λειτουργεί όταν κοιμόμαστε
Την ώρα που κοιμόμαστε, η μακροπρόθεσμη μνήμη μας κατεβάζει ρολά. Γι' αυτό το λόγο δε θυμόμαστε σχεδόν κανένα όνειρο, πέραν αυτών που έμειναν στη βραχυπρόθεσμη μνήμη –αυτά αμέσως μετά τα οποία ξυπνήσαμε, δηλαδή– ή αυτών που πρόλαβαν να καταχωρηθούν στη μακροπρόθεσμη μνήμη, επειδή π.χ. τα σκεφτόμασταν πριν ξανακοιμηθούμε.

Το κιτρινοπράσινο είναι το χρώμα που βλέπουμε περισσότερο
Τα ανθρώπινα μάτια διαθέτουν αισθητήρες για το κόκκινο, το μπλε και το πράσινο. Καθώς βρίσκεται ακριβώς στη μέση του οπτικού φάσματος, το κιτρινοπράσινο ενεργοποιεί τους αισθητήρες αυτούς περισσότερο από κάθε άλλο χρώμα, με αποτέλεσμα να τραβάει το βλέμμα. Γι’ αυτόν το λόγο, σε πολλές μητροπόλεις τα πυροσβεστικά οχήματα είναι πλέον κιτρινοπράσινα αντί για κόκκινα, ώστε να είναι περισσότερο ευδιάκριτα.

Το υποσυνείδητό μας είναι εξυπνότερο από εμάς
Ή αλλιώς, είναι ισχυρότερο. Σε μια πρόσφατη έρευνα, ένα τετράγωνο εμφανιζόταν σε διαφορετικά σημεία στην οθόνη του υπολογιστή, υπολογισμένα βάσει μιας περίπλοκης μαθηματικής ακολουθίας. Αφού το παρακολουθούσαν για λίγη ώρα, οι συμμετέχοντες μπορούσαν να μαντέψουν το σημείο όπου θα εμφανιζόταν το σχήμα πολύ καλύτερα απ’ ότι προέβλεπαν οι πιθανότητες. Όταν, όμως, τους ζητήθηκε να εξηγήσουν την ακολουθία βάσει της οποίας το τετράγωνο άλλαζε θέσεις, κανείς δεν τα κατάφερε.

Υπάρχουν δύο νευρικά συστήματα
Το ένα τμήμα του νευρικού μας συστήματος ελέγχει τη διέγερση, και το άλλο τη συστολή. Το γεγονός ότι δε συνεννοούνται ιδιαίτερα μεταξύ τους ευθύνεται για το ελαφρύ τρέμουλο που βλέπουμε στο χέρι όταν το κρατήσουμε μπροστά μας τεντωμένο.

Το μυαλό δεν τα πάει καθόλου καλά με τις πιθανότητες
Πρόσφατη έρευνα έδινε στους συμμετέχοντες τα εξής δεδομένα: «η Τζέσικα είναι 31 χρονών, ελεύθερη και πολύ όμορφη, πτυχιούχος φιλοσοφίας. Ως φοιτήτρια, προβληματιζόταν για θέματα διακρίσεων και κοινωνικής αδικίας και έλαβε μέρος σε αντιπυρηνικές διαδηλώσεις» και τους ζητούσε να βάλουν τις παρακάτω προτάσεις σε σειρά, από την πιο πιθανή στη λιγότερο πιθανή.
1. Η Τζέσικα δουλεύει σε ένα βιβλιοπωλείο και κάνει μαθήματα γιόγκα
2. Η Τζέσικα είναι ενεργό μέλος του φεμινιστικού κινήματος
3. Η Τζέσικα είναι κοινωνική λειτουργός σε ψυχιατρείο
4. Η Τζέσικα είναι μέλος της Κίνησης των Γυναικών Ψηφοφόρων
5. Η Τζέσικα είναι ταμίας σε τράπεζα
6. Η Τζέσικα είναι ασφαλίστρια
7. Η Τζέσικα είναι ταμίας σε τράπεζα και ενεργό μέλος του φεμινιστικού κινήματος
Σχεδόν το 90% των ερωτηθέντων, απάντησε πως το νούμερο 7 είναι πιο πιθανό από το νούμερο 5, παρ’ όλο που το δεύτερο περιλαμβάνει το πρώτο, ακριβώς γιατί το μυαλό έχει την τάση να πιστεύει πως μια πρόταση με περισσότερες λεπτομέρειες έχει περισσότερες –αντί για λιγότερες– πιθανότητες να είναι αλήθεια. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, αν ρωτούσατε κάποιον πού ήταν χθες το βράδυ, ποια απάντηση θα σας δημιουργούσε υπόνοιες οτι πρόκειται για ψέμα: α. έξω, με φίλους ή β. πήγα με τον Γιάννη και τον Πέτρο σινεμά και είδαμε το Wall-e;

Η μνήμη δεν είναι τόσο αξιόπιστη όσο θέλουμε να πιστεύουμε
Έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων εμφανίζει την τάση να θυμάται λανθασμένα γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν. Ακόμα χειρότερα, είναι αρκετά εύκολο για το ανθρώπινο μυαλό να πιστέψει ότι θυμάται γεγονότα που στην πραγματικότητα δε συνέβησαν ποτέ. Γι’ αυτόν το λόγο, οι λεγόμενες «καταπιεσμένες» αναμνήσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη προσοχή. Είναι πολύ ευκολότερο να «εμπνευστούμε» αναμνήσεις που δεν έχουμε, παρά να ανασύρουμε αναμνήσεις γεγονότων που όντως συνέβησαν.

Το βάθος μπορεί να γίνει αντιληπτό από ένα μάτι
Η κοινή παραδοχή ότι η αντίληψη του βάθους είναι το αποτέλεσμα του ότι έχουμε δύο μάτια είναι μάλλον λανθασμένη. Παρ’ όλο που το γεγονός αυτό βοηθά στην αντίληψη των τριών διαστάσεων, το μεγαλύτερο μέρος της ικανότητάς μας να αντιλαμβανόμαστε το βάθος προέρχεται από το μυαλό, το οποίο είναι προγραμματισμένο να υπολογίζει γωνίες και διαστάσεις για να μετρά αποστάσεις. Αν χρειαζόμασταν δύο μάτια για να αντιληφθούμε το βάθος, οι περισσότερες οφθαλμαπάτες δε θα λειτουργούσαν, και θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να κατανοήσουμε τις δισδιάστατες εικόνες. Για να μην αναφερθούμε σε όλους εκείνους τους μονόφθαλμους πειρατές, που θα έπεφταν από τα πλοία τους καθώς περπατούσαν στο κατάστρωμα.

Το μυαλό διαθέτει μια εκπληκτική λειτουργία playback
Η αισθητήρια μνήμη είναι το αντίστοιχο του instant playback στο μυαλό μας. Ο θάλαμος, το μπροστινό τμήμα του μυαλού μας, μπορεί να ξαναστείλει τόσο οπτικά όσο και ηχητικά σήματα, δευτερόλεπτα αφού πρωτοσταλούν. Ας υποθέσουμε ότι βρίσκεστε σε ένα πάρτι και ακούτε κάποιον να αναφέρει το όνομά σας. Συχνά μπορείτε να θυμηθείτε τι έλεγε, ακόμη και αν εκείνη τη στιγμή ήσασταν συγκεντρωμένοι σε άλλη συζήτηση. Αυτό συμβαίνει επειδή η αισθητήρια μνήμη ξαναστέλνει το μήνυμα όταν αντιληφθεί κάτι σημαντικό, όπως το όνομά μας. Αν δεν είχαμε αυτόν τον τύπο μνήμης, ενέργειες όπως το να κρατάμε σημειώσεις καθώς κάποιος μιλάει θα ήταν πρακτικά αδύνατες.

Λίγα λόγια απο τον συγγραφέα Markus zusak

Έτσι γεννήθηκε «Η κλέφτρα βιβλίων»