Δραματοθεραπεία και Αυτισμός

Συγγραφή: Μαρία-Ειρήνη Γαϊτανίδου (φοιτήτρια: παιδαγωγικό τμήμα Ειδικής Αγωγής)

Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ:

Η τέχνη στην εκπαίδευση έχει μεγάλη παράδοση, όχι όμως με την έννοια της θεραπείας.  Ως τρόπος και μέθοδος εσωτερικής ανάπτυξης και θεραπείας και είναι επιστημονικά ενταγμένη στον κλάδο της ψυχοθεραπείας αναγνωρίστηκε μόλις τα τελευταία χρόνια.

Μια μορφή τέχνης που άνθισε στην αρχαία Ελλάδα και που σχετίζεται με τη δραματοθεραπεία ήταν η αρχαία τραγωδία.

Μέσα από τις τεχνικές του ελεύθερου και οργανωμένου παιχνιδιού, τη δραματοποίηση, τον αυτοσχεδιασμό, τα παιχνίδια ρόλων και τις κοινωνικές ιστορίες, ενισχύεται η κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των παιδιών, η δημιουργία ομάδων καθώς και η ανάπτυξη και βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων.

Το θεατρικό παιχνίδι δρα θεραπευτικά, ενισχύοντας τις ατομικές δυνατότητες κάθε παιδιού ξεχωριστά μέσα από την εμπειρία και την δυναμική της ομάδας.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ: 

Η θεραπεία μέσω δράματος έρχεται αβίαστα, γιατί δρώντας ξεχνούμε αυτό που μας συμβαίνει και εκφραζόμαστε ελεύθερα.  Στη δραματοθεραπεία η τέχνη είναι παρούσα σε όλες τις μορφές της: μουσική, χορός, ζωγραφική, γλυπτική, κατασκευές.   Μέσα από την τέχνη ο κάθε άνθρωπος μπορεί να πειραματιστεί και να εκφράσει ιδέες και συναισθήματα. Η δραμαμτοθεραπεία εφαρμόζεται τόσο στο πραγματικό όσο και στο συμβολικό επίπεδο. Έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει άψυχα υλικά, τα οποία μπορεί να χειριστεί με τον τρόπο που θέλει και να αποκτήσει την αίσθηση και την εμπειρία της δύναμης και της υπεροχής, χωρίς να διακινδυνεύει την απόρριψη.

 Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ: 

Η θεραπευτική αγωγή απαιτεί πολλές φορές από το δραματοθεραπευτή  να λειτουργεί σαν ένας καθρέπτης των συναισθημάτων του πελάτη, ώστε να του δίνει την πραγματική εικόνα του εαυτού του. Οι συμβολισμοί της δραματοθεραπείας βοηθούν στην ανακάλυψη  του ατόμου να έρθει σε επαφή με τον εαυτό του και τους άλλους.

• Οι δυνατότητες της δραματοθεραπείας είναι πολλές.  Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να βοηθήσει: 

1.    Να ξεπεραστούν δυσκολίες που αντιμετωπίζει το άτομο σε τομείς όπως ο συναισθηματικός, ο νοητικός, ο κοινωνικός.

2.    Να ενισχυθεί η ανάπτυξη του εσωτερικού δυναμικού του ανθρώπου , που επιτυγχάνεται με: 

§  Την αναγνώριση και την ανάπτυξη των δυνατοτήτων του ανθρώπου.

§  Τις διαπροσωπικές σχέσεις και την αντιμετώπιση των συγκρούσεων.

§  Την αναζήτηση της χαράς.                      

ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΙΣΜΟΣ:  Ο αυτισμός είναι μια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή που προκαλεί δυσκολίες στην ανάπτυξη του παιδιού και συγκεκριμένα στους τομείς της κοινωνικοποίησης, της επικοινωνίας, της συμπεριφοράς και της σκέψης.

Η ύπαρξη της αυτιστικής διαταραχής είναι πιθανή σε ένα μικρό παιδί, όταν παρατηρούνται τα ακόλουθα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

1.    Έλλειψη ενδιαφέροντος για τα άλλα παιδία . Τα παιδία είναι μάλλον ¨μοναχικό¨ ή μπορεί και να επιθυμεί να συνάψει σχέση με τους συνομήλικού του, αλλά φαίνεται ότι δεν ξέρει πώς να το κάνει. Επιπλέον, μπορεί να του αρέσει να συμμετέχει σε έντονα κινητικά παιχνίδια.

2.    Μπορεί να μην έχει ή να έχει αναπτύξει λόγο με αρκετά καλό λεξιλόγιο, αλλά αυτός ο λόγος δεν είναι επικοινωνιακός αλλά ¨μαθημένος¨.

3.    Το παιχνίδι είναι περιορισμένο και δεν οδηγεί πουθενά. Μπορεί να έχει ασυνήθιστα ενδιαφέροντα και εμμονές που κυριαρχούν. Ενδέχεται και να εκδηλώνεται υπερβολικό ενδιαφέρον για παιδικές ταινίες.

4.    Δεν μπορεί να συντονίσει την προσοχή του με την προσοχή των άλλων ή δεν αντιλαμβάνεται τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των άλλων.

5.    Δεν μπορεί να κατανοήσει καταστάσεις και εμπειρίες παρά την ικανότητα του να αποκτά γνώσεις και να θυμάται.

6.    Το παιδί χαρακτηρίζεται από τον περίγυρο του ως παράξενο με υπερβολικό πείσμα και ο χειρισμός της συμπεριφοράς του μπορεί να αποδειχτεί δύσκολος.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ:   Η παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργική συμπεριφορά των παιδιών που συμμετείχαν στη δραματοθεραπέια. Τα ευρήματα της ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης έδειξαν ότι η ψυχοπαιδαγωγική , θεραπευτική παρέμβαση μέσω του δράματος φαίνεται να διευρύνει τις δυνατότητες έκφρασης και εξελικτικής επικοινωνίας των παιδιών.  Ο ρόλος της ομάδας ήταν γενικά καταλυτικός στις αντιδράσεις των παιδιών. Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των παιδιών, αλλά και ανάμεσα στα παιδία, τους «φίλους» και την παιδαγωγό υποκινούσαν τη συμμετοχή τους στη δραματοποίηση. Με την πάροδο του χρόνου τα παιδιά κατάφεραν να αντιληφθούν τη δραματοποίηση σαν μια «νατουραλιστική» δραστηριότητα μέσα στις ομάδες, και να παραμείνουν στην ομάδα για αρκετό χρονικό διάστημα μέσα από προσχεδιασμένες δραστηριότητες.   

Το θεατρικό παιχνίδι βοηθά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που προάγουν τις ικανότητες για μάθηση.

1.    . Προκαλεί την προσοχή

2.    Αναπτύσσει τη μίμηση

3.    Δραστηριοποιεί την αντίληψη και αναγνώριση των ερεθισμάτων

4.    Ενισχύει την μνήμη

5.    Χτίζει την επαφή με τον γύρο κόσμο

6.    Οργανώνει τον «εαυτό» με το χώρο

7.    Αναπτύσσει τη συμβολική κατανόηση

8.    Δομεί τον εσωτερικό λόγο

9.    Βοηθά στην αναγνώριση και ονομασία αντικειμένων, χώρου, ενεργειών, αισθήσεων, αισθημάτων και καταστάσεων

10. Καλλιεργεί την κατανόηση του εαυτού, στο περιβάλλον και το διαχωρισμό του από τους άλλους

 Copyright © 2014 Κυριακούπολη. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

.